Unorthodox: Bir Instagram hikayesinde görüp, tavsiye eder misin? Sorusuna aldığım olumlu yanıt ile başladığım ve bir solukta bitirdiğim mini Netfix dizisi. Ben ki diline alışamadığım için Kore dizisi izleyemem, Dark’ı bile İngilizce dublaj izledim, yidiş dili o kadar akıcı geldi ki, bölümler peş peşe akıverdi.
Öncelikle dizi Deborah Feldman’ın 2012’de yayınlanan ve yayınlanma döneminde çok satanlar listesine giren yarı otobiyografik kitabı Unorthodox: The Scandalous Rejection of My Hasidic Roots romanından uyarlanmış. Unorthodox’u izlerken New York’un kalbindeki Manhattan’da katı köktendinci cemaatin varlığına, yaşam tarzına şaşırıyorsunuz. Bazen diyoruz ya ‘doğduğun coğrafya kaderini belirler.’; Etsy de rüyalar ülkesi Amerika’da ama cemaatin içinde doğuyor.
Mezuzah kapının girişine asılan Tevrat’tan bir ayet. Kapının girişinde olmasının nedeni her girişte bu ayete el sürülerek öpülmesi. Shabbat’ta paket taşımamak, hamursuz bayramı Yahudi cemaatinden arkadaşlarım olduğu için aşina olduğum gelenekler ama Hasidik Yahudilik’i ilk defa duydum. Hahamların kontrolündeki bu mezhebin üyelerinin uyması gereken onlarca kural var, bu kurallar onların dünya ile bağlantılarını kesiyor, bir nevi tecrit uygulanıyor, modern olarak adlandırabilecek yaşamdan uzak, baskıcı kurallar bunlar : Yidiş dilinde konuşma, giyim tarzları, akıllı telefon ve internet kullanamama… Hikayenin odağı Etsy olduğu için her kurala derinlemesine değinilmemiş,ama koyulan tüm kurallar ile asimile olmayı reddedişin daha önce yaşanılan felaketlere karşı koruyu kalkan olduğuna inanıyorlar. Ama günün sonunda Hasidik Yahudiliğini özne olmaktan çıkarın, öğretiler ve yıkılamayan tabuların etkisi ile ortaya çıkan bağnazlığı her dinde görebiliyoruz. (İlk fırsatta Shtisel’i de izleyeceğim.)
Etsy’i alın bambaşka kültürlere koyun, yaşadıkları sırıtır mı? Hayır, hiç sanmıyorum. Onun için çizilen yoldan çıkışını takip eden her mücadele, her keşif erkan karşısındaki izleyiciyi de heyecanlandırıyor. Düşünsenize sıfırdan yepyeni bir hayata başlıyorsunuz, bambaşka bir dünya… Yeniden doğuş gibi. Tüm bunları yapmaya çalışırken, geride bıraktığın cemaat her kaynağı ile sana baskı yapmaya devam ediyor…
Çok fazla spoiler olmaması adına hikayenin akışına dair yorum yapmayayım ama en sevdiğim sahne Esther’in kıyısında Yahudi katliamına karar verilen binanın bulunduğu gölde yüzülüp eğleniliyor olmasını sorgulamasına aldığı “Bu sadece bir göl, başka bir şey değil” yanıtı ile hayatındaki değişiklikliklere en büyük adımı attığı suya girdiği an…
Etsy’e üzüldüm ama dizinin sonunda Etsy’i ikna etmeye çalışan Yanky’e daha çok üzüldüm. Etsy’i bulmak için onca çabasının nedeninin Etsy’nin hamileliği olduğunu bilsem de payotları kestiği anda aklımdan “birlikte başarabilirler, neden olmasın?” geçtiği doğrudur.
Imdb puanı 8.3 olan 4 bölümlük bu mini diziyi izleme listenize almanızı öneririm. Unutmadan, final ertesi google’a ilk baktığım detay Shira Haas’ın boyu idi: 1.52 imiş ^^
Yabancı diziler ile ilgili diğer yazılara göz atmak isterseniz İzledim / Yabancı Dizi kategorisini ziyaret edebilirsiniz.
Unorthodox Trailer
