Bir Yılbaşı Klasiği: Kokina

Yılbaşı geleneklerimizden biridir mahallemin köşesindeki çiçekçimiz Gülcan Abla’dan kokina demeti almak ve dev vazosunu dikenleri batmasın diye ayak altından uzak ama gözümüze hoş gelen bir yere yerleştirmek: Akmaz, kokmaz, su ve bakım istemez…

Bu yazıyı yeni yıl öncesi hazırlamak istemiştim, ‘evdeki kokina şans getirir’ , ‘kokina ev sahibi yapar’ efsanelerini anlatacaktım ama sanırım biraz geç kaldım^^

Kokina bir çiçek mi?

Kırmızı taneciklerin yeşil dikenimsi yapraklara kırmızı iplikle bağlı olduğunu fark etmemiş olamazsınız! Nasıl da bir bütün olarak duruyor değil mi? Oysaki dal ve minik kırmızı meyveler farklı bitkiler.

Kırmızı ve koyu yeşil ne kadar da uyumlu dediğimiz kokina çiçeği aslında iki ayrı bitkinin birleşmesi ve insan eliyle oluşturulan bir kombinasyon. Kokinanın yeşil yapraklı dalları ve silcan denilen kırmızı meyveler ayrı ayrı toplanıyor ve bin bir zahmetle kırmızı meyveler dikenli yeşil yapraklara bağlanarak tutturuluyor.  Sonuç: Yeşil, ucu iğnemsi yapraklı dallar ile salkım salkım kırmızı taneler birleştirilince oluşan cazibeli, dayanıklı bir çiçek, adının kökeni ise Yunanca’da kırmızı anlamına gelen ‘kokino’ kelimesine dayanıyor.

Ağırlıklı olarak Roman aileler tarafından büyük bir emek harcanarak toplanan -özellikle kuş bile konmadığı için kuşkonmaz denilen dikenli dalların toplanmasında ellerinin yara bere içinde kalmasına rağmen, hazırlanan kokina demetleri yılbaşı öncesi satışa sunuluyor.  Eski İstanbul Rum’larının yeni yıl süslemesi olarak kullandığı bu bitkinin yeni yılda şans ve mutluluk getireceğine inanılıyor.

Kokina çiçeği nerede yetişir?

Bu çiçeğin ana vatanı Güney Avrupa. Türkiye genelinde ise İstanbul’da Kemerburgaz, Şile bölgesindeki ormanlarında yetişiyor. Halk arasında tavşanmemesi, İngilizce’ de ise Butcher’s Broom, Ruscus Aculeatus olarak bilinen kokina çiçeği, Anadolu’nun bazı yörelerinde özellikle Antakya bölgesinde idrar söktürücü hatta böbrek taşı düşürücü etkisiyle alternatif tıp yöntemi olarak kullanılıyor.

Bir efsaneye göre yılbaşında aldığınız kokinalarınız bir sonraki yılbaşına kadar rengi bozulmadan tazeliğini korursa, yeni bir ev sahibi olacağınız anlamına geliyor. Küçük bir ipucu, bulunduğu ortamın az güneşli olmasına dikkat etmelisiniz, ormanda yetişen kokina çiçeği doğal olarak, gölge ve serin mekanları sever.

[wp_ad_camp_1]

Kokinanın efsanesi -adı üzerinde efsane, benim için bu yıla kadar gerçekleşmedi ama yine de yeni ev sahibi olamasam da kokina -dikenlerine rağmen, yeni yıl ruhunu en iyi yansıtan bitkilerden biri… Belki bu sene, kim bilir?

Yeni ev olmasa da olur, blogumun tüm ziyaretçileri için mucizeli ve tatlı sürprizli bir 2018 dileğiyle…

(¹) Ana fotoğraf ve yazı içindeki kokinalı arajman fotoğrafı tasarımlarını çok sevdiğim Karmen Çiçekçiliğin Instagram hesabından alınmıştır.